Náboženství
Hinduismus		Mahábháráta
	< zpět	Kniha 3  -  Āraṇyakaparvan	kapitola 121. - 130.
	< zpět	Kniha 3  -  Āraṇyakaparvan	kapitola 121.
	1 lomaśa uvāca 1 nṛgeṇa yajamānena someneha puraṃdaraḥ tarpitaḥ śrūyate rājan sa tṛpto madam abhyagāt 2 iha devaiḥ sahendrair hi prajāpatibhir eva ca iṣṭaṃ bahuvidhair yajñair mahadbhir bhūridakṣiṇaiḥ 3 āmūrtarayasaś ceha rājā vajradharaṃ prabhum tarpayām āsa somena hayamedheṣu saptasu 4 tasya saptasu yajñeṣu sarvam āsīd dhiraṇmayam vānaspatyaṃ ca bhaumaṃ ca yad dravyaṃ niyataṃ makhe 5 teṣv eva cāsya yajñeṣu prayogāḥ sapta viśrutāḥ saptaikaikasya yūpasya caṣālāś copari sthitāḥ 6 tasya sma yūpān yajñeṣu bhrājamānān hiraṇmayān svayam utthāpayām āsur devāḥ sendrā yudhiṣṭhira 7 teṣu tasya makhāgryeṣu gayasya pṛthivīpateḥ amādyad indraḥ somena dakṣiṇābhir dvijātayaḥ 8 sikatā vā yathā loke yathā vā divi tārakāḥ yathā vā varṣato dhārā asaṃkhyeyāś ca kena cit 9 tathaiva tad asaṃkhyeyaṃ dhanaṃ yat pradadau gayaḥ sadasyebhyo mahārāja teṣu yajñeṣu saptasu 10 bhavet saṃkhyeyam etad vai yad etat parikīrtitam na sā śakyā tu saṃkhyātuṃ dakṣiṇā dakṣiṇāvataḥ 11 hiraṇmayībhir gobhiś ca kṛtābhir viśvakarmaṇā brāhmaṇāṃs tarpayām āsa nānādigbhyaḥ samāgatān 12 alpāvaśeṣā pṛthivī caityair āsīn mahātmanaḥ gayasya yajamānasya tatra tatra viśāṃ pate 13 sa lokān prāptavān aindrān karmaṇā tena bhārata salokatāṃ tasya gacchet payoṣṇyāṃ ya upaspṛśet 14 tasmāt tvam atra rājendra bhrātṛbhiḥ sahito 'nagha upaspṛśya mahīpāla dhūtapāpmā bhaviṣyasi 15 vaiśaṃpāyana uvāca 15 sa payoṣṇyāṃ naraśreṣṭhaḥ snātvā vai bhrātṛbhiḥ saha vaiḍūryaparvataṃ caiva narmadāṃ ca mahānadīm samājagāma tejasvī bhrātṛbhiḥ sahito 'naghaḥ 16 tato 'sya sarvāṇy ācakhyau lomaśo bhagavān ṛṣiḥ tīrthāni ramaṇīyāni tatra tatra viśāṃ pate 17 yathāyogaṃ yathāprīti prayayau bhrātṛbhiḥ saha dadamāno 'sakṛd vittaṃ brāhmaṇebhyaḥ sahasraśaḥ 18 lomaśa uvāca 18 devānām eti kaunteya tathā rājñāṃ salokatām vaiḍūryaparvataṃ dṛṣṭvā narmadām avatīrya ca 19 saṃdhir eṣa naraśreṣṭha tretāyā dvāparasya ca etam āsādya kaunteya sarvapāpaiḥ pramucyate 20 eṣa śaryātiyajñasya deśas tāta prakāśate sākṣād yatrāpibat somam aśvibhyāṃ saha kauśikaḥ 21 cukopa bhārgavaś cāpi mahendrasya mahātapāḥ saṃstambhayām āsa ca taṃ vāsavaṃ cyavanaḥ prabhuḥ sukanyāṃ cāpi bhāryāṃ sa rājaputrīm ivāptavān 22 yudhiṣṭhira uvāca 22 kathaṃ viṣṭambhitas tena bhagavān pākaśāsanaḥ kimarthaṃ bhārgavaś cāpi kopaṃ cakre mahātapāḥ 23 nāsatyau ca kathaṃ brahman kṛtavān somapīthinau etat sarvaṃ yathāvṛttam ākhyātu bhagavān mama
	< zpět	Kniha 3  -  Āraṇyakaparvan	kapitola 122.
	1 lomaśa uvāca 1 bhṛgor maharṣeḥ putro 'bhūc cyavano nāma bhārgavaḥ samīpe sarasaḥ so 'sya tapas tepe mahādyutiḥ 2 sthāṇubhūto mahātejā vīrasthānena pāṇḍava atiṣṭhat subahūn kālān ekadeśe viśāṃ pate 3 sa valmīko 'bhavad ṛṣir latābhir abhisaṃvṛtaḥ kālena mahatā rājan samākīrṇaḥ pipīlikaiḥ 4 tathā sa saṃvṛto dhīmān mṛtpiṇḍa iva sarvaśaḥ tapyati sma tapo rājan valmīkena samāvṛtaḥ 5 atha dīrghasya kālasya śaryātir nāma pārthivaḥ ājagāma saro ramyaṃ vihartum idam uttamam 6 tasya strīṇāṃ sahasrāṇi catvāry āsan parigrahaḥ ekaiva ca sutā śubhrā sukanyā nāma bhārata 7 sā sakhībhiḥ parivṛtā sarvābharaṇabhūṣitā caṅkramyamāṇā valmīkaṃ bhārgavasya samāsadat 8 sā caiva sudatī tatra paśyamānā manoramān vanaspatīn vicinvantī vijahāra sakhīvṛtā 9 rūpeṇa vayasā caiva madanena madena ca babhañja vanavṛkṣāṇāṃ śākhāḥ paramapuṣpitāḥ 10 tāṃ sakhīrahitām ekām ekavastrām alaṃkṛtām dadarśa bhārgavo dhīmāṃś carantīm iva vidyutam 11 tāṃ paśyamāno vijane sa reme paramadyutiḥ kṣāmakaṇṭhaś ca brahmarṣis tapobalasamanvitaḥ tām ābabhāṣe kalyāṇīṃ sā cāsya na śṛṇoti vai 12 tataḥ sukanyā valmīke dṛṣṭvā bhārgavacakṣuṣī kautūhalāt kaṇṭakena buddhimohabalātkṛtā 13 kiṃ nu khalv idam ity uktvā nirbibhedāsya locane akrudhyat sa tayā viddhe netre paramamanyumān tataḥ śaryātisainyasya śakṛnmūtraṃ samāvṛṇot 14 tato ruddhe śakṛnmūtre sainyam ānāhaduḥkhitam tathāgatam abhiprekṣya paryapṛcchat sa pārthivaḥ 15 taponityasya vṛddhasya roṣaṇasya viśeṣataḥ kenāpakṛtam adyeha bhārgavasya mahātmanaḥ jñātaṃ vā yadi vājñātaṃ tad ṛtaṃ brūta māciram 16 tam ūcuḥ sainikāḥ sarve na vidmo 'pakṛtaṃ vayam sarvopāyair yathākāmaṃ bhavāṃs tad adhigacchatu 17 tataḥ sa pṛthivīpālaḥ sāmnā cogreṇa ca svayam paryapṛcchat suhṛdvargaṃ pratyajānan na caiva te 18 ānāhārtaṃ tato dṛṣṭvā tat sainyam asukhārditam pitaraṃ duḥkhitaṃ cāpi sukanyedam athābravīt 19 mayāṭantyeha valmīke dṛṣṭaṃ sattvam abhijvalat khadyotavad abhijñātaṃ tan mayā viddham antikāt 20 etac chrutvā tu śaryātir valmīkaṃ tūrṇam ādravat tatrāpaśyat tapovṛddhaṃ vayovṛddhaṃ ca bhārgavam 21 ayācad atha sainyārthaṃ prāñjaliḥ pṛthivīpatiḥ ajñānād bālayā yat te kṛtaṃ tat kṣantum arhasi 22 tato 'bravīn mahīpālaṃ cyavano bhārgavas tadā rūpaudāryasamāyuktāṃ lobhamohabalātkṛtām 23 tām eva pratigṛhyāhaṃ rājan duhitaraṃ tava kṣamiṣyāmi mahīpāla satyam etad bravīmi te 24 ṛṣer vacanam ājñāya śaryātir avicārayan dadau duhitaraṃ tasmai cyavanāya mahātmane 25 pratigṛhya ca tāṃ kanyāṃ cyavanaḥ prasasāda ha prāptaprasādo rājā sa sasainyaḥ punar āvrajat 26 sukanyāpi patiṃ labdhvā tapasvinam aninditā nityaṃ paryacarat prītyā tapasā niyamena ca 27 agnīnām atithīnāṃ ca śuśrūṣur anasūyikā samārādhayata kṣipraṃ cyavanaṃ sā śubhānanā
	< zpět	Kniha 3  -  Āraṇyakaparvan	kapitola 123.
	1 lomaśa uvāca 1 kasya cit tv atha kālasya surāṇām aśvinau nṛpa kṛtābhiṣekāṃ vivṛtāṃ sukanyāṃ tām apaśyatām 2 tāṃ dṛṣṭvā darśanīyāṅgīṃ devarājasutām iva ūcatuḥ samabhidrutya nāsatyāv aśvināv idam 3 kasya tvam asi vāmoru kiṃ vane vai karoṣi ca icchāva bhadre jñātuṃ tvāṃ tat tvam ākhyāhi śobhane 4 tataḥ sukanyā saṃvītā tāv uvāca surottamau śaryātitanayāṃ vittaṃ bhāryāṃ ca cyavanasya mām 5 athāśvinau prahasyaitām abrūtāṃ punar eva tu kathaṃ tvam asi kalyāṇi pitrā dattā gatādhvane 6 bhrājase vanamadhye tvaṃ vidyut saudāminī yathā na deveṣv api tulyāṃ hi tvayā paśyāva bhāmini 7 sarvābharaṇasaṃpannā paramāmbaradhāriṇī śobhethās tv anavadyāṅgi na tv evaṃ malapaṅkinī 8 kasmād evaṃvidhā bhūtvā jarājarjaritaṃ patim tvam upāsse ha kalyāṇi kāmabhogabahiṣkṛtam 9 asamarthaṃ paritrāṇe poṣaṇe ca śucismite sādhu cyavanam utsṛjya varayasvaikam āvayoḥ patyarthaṃ devagarbhābhe mā vṛthā yauvanaṃ kṛthāḥ 10 evam uktā sukanyā tu surau tāv idam abravīt ratāhaṃ cyavane patyau maivaṃ mā paryaśaṅkithāḥ 11 tāv abrūtāṃ punas tv enām āvāṃ devabhiṣagvarau yuvānaṃ rūpasaṃpannaṃ kariṣyāvaḥ patiṃ tava 12 tatas tasyāvayoś caiva patim ekatamaṃ vṛṇu etena samayenainam āmantraya varānane 13 sā tayor vacanād rājann upasaṃgamya bhārgavam uvāca vākyaṃ yat tābhyām uktaṃ bhṛgusutaṃ prati 14 tac chrutvā cyavano bhāryām uvāca kriyatām iti bhartrā sā samanujñātā kriyatām ity athābravīt 15 śrutvā tad aśvinau vākyaṃ tat tasyāḥ kriyatām iti ūcatū rājaputrīṃ tāṃ patis tava viśatv apaḥ 16 tato 'mbhaś cyavanaḥ śīghraṃ rūpārthī praviveśa ha aśvināv api tad rājan saraḥ praviśatāṃ prabho 17 tato muhūrtād uttīrṇāḥ sarve te sarasas tataḥ divyarūpadharāḥ sarve yuvāno mṛṣṭakuṇḍalāḥ tulyarūpadharāś caiva manasaḥ prītivardhanāḥ 18 te 'bruvan sahitāḥ sarve vṛṇīṣvānyatamaṃ śubhe asmākam īpsitaṃ bhadre patitve varavarṇini yatra vāpy abhikāmāsi taṃ vṛṇīṣva suśobhane 19 sā samīkṣya tu tān sarvāṃs tulyarūpadharān sthitān niścitya manasā buddhyā devī vavre svakaṃ patim 20 labdhvā tu cyavano bhāryāṃ vayorūpaṃ ca vāñchitam hṛṣṭo 'bravīn mahātejās tau nāsatyāv idaṃ vacaḥ 21 yathāhaṃ rūpasaṃpanno vayasā ca samanvitaḥ kṛto bhavadbhyāṃ vṛddhaḥ san bhāryāṃ ca prāptavān imām 22 tasmād yuvāṃ kariṣyāmi prītyāhaṃ somapīthinau miṣato devarājasya satyam etad bravīmi vām 23 tac chrutvā hṛṣṭamanasau divaṃ tau pratijagmatuḥ cyavano 'pi sukanyā ca surāv iva vijahratuḥ
	< zpět	Kniha 3  -  Āraṇyakaparvan	kapitola 124.
	1 lomaśa uvāca 1 tataḥ śrutvā tu śaryātir vayaḥsthaṃ cyavanaṃ kṛtam saṃhṛṣṭaḥ senayā sārdham upāyād bhārgavāśramam 2 cyavanaṃ ca sukanyāṃ ca dṛṣṭvā devasutāv iva reme mahīpaḥ śaryātiḥ kṛtsnāṃ prāpya mahīm iva 3 ṛṣiṇā satkṛtas tena sabhāryaḥ pṛthivīpatiḥ upopaviṣṭaḥ kalyāṇīḥ kathāś cakre mahāmanāḥ 4 athainaṃ bhārgavo rājann uvāca parisāntvayan yājayiṣyāmi rājaṃs tvāṃ saṃbhārān upakalpaya 5 tataḥ paramasaṃhṛṣṭaḥ śaryātiḥ pṛthivīpatiḥ cyavanasya mahārāja tad vākyaṃ pratyapūjayat 6 praśaste 'hani yajñīye sarvakāmasamṛddhimat kārayām āsa śaryātir yajñāyatanam uttamam 7 tatrainaṃ cyavano rājan yājayām āsa bhārgavaḥ adbhutāni ca tatrāsan yāni tāni nibodha me 8 agṛhṇāc cyavanaḥ somam aśvinor devayos tadā tam indro vārayām āsa gṛhyamāṇaṃ tayor graham 9 indra uvāca 9 ubhāv etau na somārhau nāsatyāv iti me matiḥ bhiṣajau devaputrāṇāṃ karmaṇā naivam arhataḥ 10 cyavana uvāca 10 māvamaṃsthā mahātmānau rūpadraviṇavattarau yau cakratur māṃ maghavan vṛndārakam ivājaram 11 ṛte tvāṃ vibudhāṃś cānyān kathaṃ vai nārhataḥ savam aśvināv api devendra devau viddhi puraṃdara 12 indra uvāca 12 cikitsakau karmakarau kāmarūpasamanvitau loke carantau martyānāṃ kathaṃ somam ihārhataḥ 13 lomaśa uvāca 13 etad eva yadā vākyam āmreḍayati vāsavaḥ anādṛtya tataḥ śakraṃ grahaṃ jagrāha bhārgavaḥ 14 grahīṣyantaṃ tu taṃ somam aśvinor uttamaṃ tadā samīkṣya balabhid deva idaṃ vacanam abravīt 15 ābhyām arthāya somaṃ tvaṃ grahīṣyasi yadi svayam vajraṃ te prahariṣyāmi ghorarūpam anuttamam 16 evam uktaḥ smayann indram abhivīkṣya sa bhārgavaḥ jagrāha vidhivat somam aśvibhyām uttamaṃ graham 17 tato 'smai prāharad vajraṃ ghorarūpaṃ śacīpatiḥ tasya praharato bāhuṃ stambhayām āsa bhārgavaḥ 18 saṃstambhayitvā cyavano juhuve mantrato 'nalam kṛtyārthī sumahātejā devaṃ hiṃsitum udyataḥ 19 tataḥ kṛtyā samabhavad ṛṣes tasya tapobalāt mado nāma mahāvīryo bṛhatkāyo mahāsuraḥ śarīraṃ yasya nirdeṣṭum aśakyaṃ tu surāsuraiḥ 20 tasyāsyam abhavad ghoraṃ tīkṣṇāgradaśanaṃ mahat hanur ekā sthitā tasya bhūmāv ekā divaṃ gatā 21 catasra āyatā daṃṣṭrā yojanānāṃ śataṃ śatam itare tv asya daśanā babhūvur daśayojanāḥ prākārasadṛśākārāḥ śūlāgrasamadarśanāḥ 22 bāhū parvatasaṃkāśāv āyatāv ayutaṃ samau netre raviśaśiprakhye vaktram antakasaṃnibham 23 lelihañ jihvayā vaktraṃ vidyuccapalalolayā vyāttānano ghoradṛṣṭir grasann iva jagad balāt 24 sa bhakṣayiṣyan saṃkruddhaḥ śatakratum upādravat mahatā ghorarūpeṇa lokāñ śabdena nādayan
	< zpět	Kniha 3  -  Āraṇyakaparvan	kapitola 125.
	1 lomaśa uvāca 1 taṃ dṛṣṭvā ghoravadanaṃ madaṃ devaḥ śatakratuḥ āyāntaṃ bhakṣayiṣyantaṃ vyāttānanam ivāntakam 2 bhayāt saṃstambhitabhujaḥ sṛkkiṇī lelihan muhuḥ tato 'bravīd devarājaś cyavanaṃ bhayapīḍitaḥ 3 somārhāv aśvināv etāv adya prabhṛti bhārgava bhaviṣyataḥ satyam etad vaco brahman bravīmi te 4 na te mithyā samārambho bhavatv eṣa paro vidhiḥ jānāmi cāhaṃ viprarṣe na mithyā tvaṃ kariṣyasi 5 somārhāv aśvināv etau yathaivādya kṛtau tvayā bhūya eva tu te vīryaṃ prakāśed iti bhārgava 6 sukanyāyāḥ pituś cāsya loke kīrtiḥ prathed iti ato mayaitad vihitaṃ tava vīryaprakāśanam tasmāt prasādaṃ kuru me bhavatv etad yathecchasi 7 evam uktasya śakreṇa cyavanasya mahātmanaḥ sa manyur vyagamac chīghraṃ mumoca ca puraṃdaram 8 madaṃ ca vyabhajad rājan pāne strīṣu ca vīryavān akṣeṣu mṛgayāyāṃ ca pūrvasṛṣṭaṃ punaḥ punaḥ 9 tathā madaṃ viniṣkṣipya śakraṃ saṃtarpya cendunā aśvibhyāṃ sahitān devān yājayitvā ca taṃ nṛpam 10 vikhyāpya vīryaṃ sarveṣu lokeṣu vadatāṃ varaḥ sukanyayā sahāraṇye vijahārānuraktayā 11 tasyaitad dvijasaṃghuṣṭaṃ saro rājan prakāśate atra tvaṃ saha sodaryaiḥ pitṝn devāṃś ca tarpaya 12 etad dṛṣṭvā mahīpāla sikatākṣaṃ ca bhārata saindhavāraṇyam āsādya kulyānāṃ kuru darśanam puṣkareṣu mahārāja sarveṣu ca jalaṃ spṛśa 13 ārcīkaparvataś caiva nivāso vai manīṣiṇām sadāphalaḥ sadāsroto marutāṃ sthānam uttamam caityāś caite bahuśatās tridaśānāṃ yudhiṣṭhira 14 etac candramasas tīrtham ṛṣayaḥ paryupāsate vaikhānasāś ca ṛṣayo vālakhilyās tathaiva ca 15 śṛṅgāṇi trīṇi puṇyāṇi trīṇi prasravaṇāni ca sarvāṇy anuparikramya yathākāmam upaspṛśa 16 śaṃtanuś cātra kaunteya śunakaś ca narādhipa naranārāyaṇau cobhau sthānaṃ prāptāḥ sanātanam 17 iha nityaśayā devāḥ pitaraś ca maharṣibhiḥ ārcīkaparvate tepus tān yajasva yudhiṣṭhira 18 iha te vai carūn prāśnann ṛṣayaś ca viśāṃ pate yamunā cākṣayasrotāḥ kṛṣṇaś ceha taporataḥ 19 yamau ca bhīmasenaś ca kṛṣṇā cāmitrakarśana sarve cātra gamiṣyāmaḥ sukṛśāḥ sutapasvinaḥ 20 etat prasravaṇaṃ puṇyam indrasya manujādhipa yatra dhātā vidhātā ca varuṇaś cordhvam āgatāḥ 21 iha te nyavasan rājan kṣāntāḥ paramadharmiṇaḥ maitrāṇām ṛjubuddhīnām ayaṃ girivaraḥ śubhaḥ 22 eṣā sā yamunā rājan rājarṣigaṇasevitā nānāyajñacitā rājan puṇyā pāpabhayāpahā 23 atra rājā maheṣvāso māndhātāyajata svayam sahadevaś ca kaunteya somako dadatāṃ varaḥ
	< zpět	Kniha 3  -  Āraṇyakaparvan	kapitola 126.
	1 yudhiṣṭhira uvāca 1 māndhātā rājaśārdūlas triṣu lokeṣu viśrutaḥ kathaṃ jāto mahābrahman yauvanāśvo nṛpottamaḥ kathaṃ caitāṃ parāṃ kāṣṭhāṃ prāptavān amitadyutiḥ 2 yasya lokās trayo vaśyā viṣṇor iva mahātmanaḥ etad icchāmy ahaṃ śrotuṃ caritaṃ tasya dhīmataḥ 3 yathā māndhātṛśabdaś ca tasya śakrasamadyuteḥ janma cāprativīryasya kuśalo hy asi bhāṣitum 4 lomaśa uvāca 4 śṛṇuṣvāvahito rājan rājñas tasya mahātmanaḥ yathā māndhātṛśabdo vai lokeṣu parigīyate 5 ikṣvākuvaṃśaprabhavo yuvanāśvo mahīpatiḥ so 'yajat pṛthivīpāla kratubhir bhūridakṣiṇaiḥ 6 aśvamedhasahasraṃ ca prāpya dharmabhṛtāṃ varaḥ anyaiś ca kratubhir mukhyair vividhair āptadakṣiṇaiḥ 7 anapatyas tu rājarṣiḥ sa mahātmā dṛḍhavrataḥ mantriṣv ādhāya tad rājyaṃ vananityo babhūva ha 8 śāstradṛṣṭena vidhinā saṃyojyātmānam ātmanā pipāsāśuṣkahṛdayaḥ praviveśāśramaṃ bhṛgoḥ 9 tām eva rātriṃ rājendra mahātmā bhṛgunandanaḥ iṣṭiṃ cakāra saudyumner maharṣiḥ putrakāraṇāt 10 saṃbhṛto mantrapūtena vāriṇā kalaśo mahān tatrātiṣṭhata rājendra pūrvam eva samāhitaḥ yat prāśya prasavet tasya patnī śakrasamaṃ sutam 11 taṃ nyasya vedyāṃ kalaśaṃ suṣupus te maharṣayaḥ rātrijāgaraṇaśrāntāḥ saudyumniḥ samatītya tān 12 śuṣkakaṇṭhaḥ pipāsārtaḥ pāṇīyārthī bhṛśaṃ nṛpaḥ taṃ praviśyāśramaṃ śrāntaḥ pāṇīyaṃ so 'bhyayācata 13 tasya śrāntasya śuṣkeṇa kaṇṭhena krośatas tadā nāśrauṣīt kaś cana tadā śakuner iva vāśitam 14 tatas taṃ kalaśaṃ dṛṣṭvā jalapūrṇaṃ sa pārthivaḥ abhyadravata vegena pītvā cāmbho vyavāsṛjat 15 sa pītvā śītalaṃ toyaṃ pipāsārto mahīpatiḥ nirvāṇam agamad dhīmān susukhī cābhavat tadā 16 tatas te pratyabudhyanta ṛṣayaḥ sanarādhipāḥ nistoyaṃ taṃ ca kalaśaṃ dadṛśuḥ sarva eva te 17 kasya karmedam iti ca paryapṛcchan samāgatāḥ yuvanāśvo mayety eva satyaṃ samabhipadyata 18 na yuktam iti taṃ prāha bhagavān bhārgavas tadā sutārthaṃ sthāpitā hy āpas tapasā caiva saṃbhṛtāḥ 19 mayā hy atrāhitaṃ brahma tapa āsthāya dāruṇam putrārthaṃ tava rājarṣe mahābalaparākrama 20 mahābalo mahāvīryas tapobalasamanvitaḥ yaḥ śakram api vīryeṇa gamayed yamasādanam 21 anena vidhinā rājan mayaitad upapāditam abbhakṣaṇaṃ tvayā rājann ayuktaṃ kṛtam adya vai 22 na tv adya śakyam asmābhir etat kartum ato 'nyathā nūnaṃ daivakṛtaṃ hy etad yad evaṃ kṛtavān asi 23 pipāsitena yāḥ pītā vidhimantrapuraskṛtāḥ āpas tvayā mahārāja mattapovīryasaṃbhṛtāḥ tābhyas tvam ātmanā putram evaṃvīryaṃ janiṣyasi 24 vidhāsyāmo vayaṃ tatra taveṣṭiṃ paramādbhutām yathā śakrasamaṃ putraṃ janayiṣyasi vīryavān 25 tato varṣaśate pūrṇe tasya rājño mahātmanaḥ vāmaṃ pārśvaṃ vinirbhidya sutaḥ sūrya ivāparaḥ 26 niścakrāma mahātejā na ca taṃ mṛtyur āviśat yuvanāśvaṃ narapatiṃ tad adbhutam ivābhavat 27 tataḥ śakro mahātejās taṃ didṛkṣur upāgamat pradeśinīṃ tato 'syāsye śakraḥ samabhisaṃdadhe 28 mām ayaṃ dhāsyatīty evaṃ paribhāṣṭaḥ sa vajriṇā māndhāteti ca nāmāsya cakruḥ sendrā divaukasaḥ 29 pradeśinīṃ śakradattām āsvādya sa śiśus tadā avardhata mahīpāla kiṣkūṇāṃ ca trayodaśa 30 vedās taṃ sadhanurvedā divyāny astrāṇi ceśvaram upatasthur mahārāja dhyātamātrāṇi sarvaśaḥ 31 dhanur ājagavaṃ nāma śarāḥ śṛṅgodbhavāś ca ye abhedyaṃ kavacaṃ caiva sadyas tam upasaṃśrayan 32 so 'bhiṣikto maghavatā svayaṃ śakreṇa bhārata dharmeṇa vyajayal lokāṃs trīn viṣṇur iva vikramaiḥ 33 tasyāpratihataṃ cakraṃ prāvartata mahātmanaḥ ratnāni caiva rājarṣiṃ svayam evopatasthire 34 tasyeyaṃ vasusaṃpūrṇā vasudhā vasudhādhipa teneṣṭaṃ vividhair yajñair bahubhiḥ svāptadakṣiṇaiḥ 35 citacaityo mahātejā dharmaṃ prāpya ca puṣkalam śakrasyārdhāsanaṃ rājaṃl labdhavān amitadyutiḥ 36 ekāhnā pṛthivī tena dharmanityena dhīmatā nirjitā śāsanād eva saratnākarapattanā 37 tasya cityair mahārāja kratūnāṃ dakṣiṇāvatām caturantā mahī vyāptā nāsīt kiṃ cid anāvṛtam 38 tena padmasahasrāṇi gavāṃ daśa mahātmanā brāhmaṇebhyo mahārāja dattānīti pracakṣate 39 tena dvādaśavārṣikyām anāvṛṣṭyāṃ mahātmanā vṛṣṭaṃ sasyavivṛddhyarthaṃ miṣato vajrapāṇinaḥ 40 tena somakulotpanno gāndhārādhipatir mahān garjann iva mahāmeghaḥ pramathya nihataḥ śaraiḥ 41 prajāś caturvidhās tena jitā rājan mahātmanā tenātmatapasā lokāḥ sthāpitāś cāpi tejasā 42 tasyaitad devayajanaṃ sthānam ādityavarcasaḥ paśya puṇyatame deśe kurukṣetrasya madhyataḥ 43 etat te sarvam ākhyātaṃ māndhātuś caritaṃ mahat janma cāgryaṃ mahīpāla yan māṃ tvaṃ paripṛcchasi
	< zpět	Kniha 3  -  Āraṇyakaparvan	kapitola 127.
	1 yudhiṣṭhira uvāca 1 kathaṃvīryaḥ sa rājābhūt somako vadatāṃ vara karmāṇy asya prabhāvaṃ ca śrotum icchāmi tattvataḥ 2 lomaśa uvāca 2 yudhiṣṭhirāsīn nṛpatiḥ somako nāma dhārmikaḥ tasya bhāryāśataṃ rājan sadṛśīnām abhūt tadā 3 sa vai yatnena mahatā tāsu putraṃ mahīpatiḥ kaṃ cin nāsādayām āsa kālena mahatā api 4 kadā cit tasya vṛddhasya yatamānasya yatnataḥ jantur nāma sutas tasmin strīśate samajāyata 5 taṃ jātaṃ mātaraḥ sarvāḥ parivārya samāsate satataṃ pṛṣṭhataḥ kṛtvā kāmabhogān viśāṃ pate 6 tataḥ pipīlikā jantuṃ kadā cid adaśat sphiji sa daṣṭo vyanadad rājaṃs tena duḥkhena bālakaḥ 7 tatas tā mātaraḥ sarvāḥ prākrośan bhṛśaduḥkhitāḥ parivārya jantuṃ sahitāḥ sa śabdas tumulo 'bhavat 8 tam ārtanādaṃ sahasā śuśrāva sa mahīpatiḥ amātyapariṣanmadhye upaviṣṭaḥ sahartvijaiḥ 9 tataḥ prasthāpayām āsa kim etad iti pārthivaḥ tasmai kṣattā yathāvṛttam ācacakṣe sutaṃ prati 10 tvaramāṇaḥ sa cotthāya somakaḥ saha mantribhiḥ praviśyāntaḥpuraṃ putram āśvāsayad ariṃdamaḥ 11 sāntvayitvā tu taṃ putraṃ niṣkramyāntaḥpurān nṛpaḥ ṛtvijaiḥ sahito rājan sahāmātya upāviśat 12 somaka uvāca 12 dhig astv ihaikaputratvam aputratvaṃ varaṃ bhavet nityāturatvād bhūtānāṃ śoka evaikaputratā 13 idaṃ bhāryāśataṃ brahman parīkṣyopacitaṃ prabho putrārthinā mayā voḍhaṃ na cāsāṃ vidyate prajā 14 ekaḥ kathaṃ cid utpannaḥ putro jantur ayaṃ mama yatamānasya sarvāsu kiṃ nu duḥkham ataḥ param 15 vayaś ca samatītaṃ me sabhāryasya dvijottama āsāṃ prāṇāḥ samāyattā mama cātraikaputrake 16 syān nu karma tathā yuktaṃ yena putraśataṃ bhavet mahatā laghunā vāpi karmaṇā duṣkareṇa vā 17 ṛtvig uvāca 17 asti vai tādṛśaṃ karma yena putraśataṃ bhavet yadi śaknoṣi tat kartum atha vakṣyāmi somaka 18 somaka uvāca 18 kāryaṃ vā yadi vākāryaṃ yena putraśataṃ bhavet kṛtam eva hi tad viddhi bhagavān prabravītu me 19 ṛtvig uvāca 19 yajasva jantunā rājaṃs tvaṃ mayā vitate kratau tataḥ putraśataṃ śrīmad bhaviṣyaty acireṇa te 20 vapāyāṃ hūyamānāyāṃ dhūmam āghrāya mātaraḥ tatas tāḥ sumahāvīryāñ janayiṣyanti te sutān 21 tasyām eva tu te jantur bhavitā punar ātmajaḥ uttare cāsya sauvarṇaṃ lakṣma pārśve bhaviṣyati
	< zpět	Kniha 3  -  Āraṇyakaparvan	kapitola 128.
	1 somaka uvāca 1 brahman yad yad yathā kāryaṃ tat tat kuru tathā tathā putrakāmatayā sarvaṃ kariṣyāmi vacas tava 2 lomaśa uvāca 2 tataḥ sa yājayām āsa somakaṃ tena jantunā mātaras tu balāt putram apākarṣuḥ kṛpānvitāḥ 3 hā hatāḥ smeti vāśantyas tīvraśokasamanvitāḥ taṃ mātaraḥ pratyakarṣan gṛhītvā dakṣiṇe kare savye pāṇau gṛhītvā tu yājako 'pi sma karṣati 4 kurarīṇām ivārtānām apākṛṣya tu taṃ sutam viśasya cainaṃ vidhinā vapām asya juhāva saḥ 5 vapāyāṃ hūyamānāyāṃ gandham āghrāya mātaraḥ ārtā nipetuḥ sahasā pṛthivyāṃ kurunandana sarvāś ca garbhān alabhaṃs tatas tāḥ pārthivāṅganāḥ 6 tato daśasu māseṣu somakasya viśāṃ pate jajñe putraśataṃ pūrṇaṃ tāsu sarvāsu bhārata 7 jantur jyeṣṭhaḥ samabhavaj janitryām eva bhārata sa tāsām iṣṭa evāsīn na tathānye nijāḥ sutāḥ 8 tac ca lakṣaṇam asyāsīt sauvarṇaṃ pārśva uttare tasmin putraśate cāgryaḥ sa babhūva guṇair yutaḥ 9 tataḥ sa lokam agamat somakasya guruḥ param atha kāle vyatīte tu somako 'py agamat param 10 atha taṃ narake ghore pacyamānaṃ dadarśa saḥ tam apṛcchat kimarthaṃ tvaṃ narake pacyase dvija 11 tam abravīd guruḥ so 'tha pacyamāno 'gninā bhṛśam tvaṃ mayā yājito rājaṃs tasyedaṃ karmaṇaḥ phalam 12 etac chrutvā sa rājarṣir dharmarājānam abravīt aham atra pravekṣyāmi mucyatāṃ mama yājakaḥ matkṛte hi mahābhāgaḥ pacyate narakāgninā 13 dharma uvāca 13 nānyaḥ kartuḥ phalaṃ rājann upabhuṅkte kadā cana imāni tava dṛśyante phalāni dadatāṃ vara 14 somaka uvāca 14 puṇyān na kāmaye lokān ṛte 'haṃ brahmavādinam icchāmy aham anenaiva saha vastuṃ surālaye 15 narake vā dharmarāja karmaṇāsya samo hy aham puṇyāpuṇyaphalaṃ deva samam astv āvayor idam 16 dharma uvāca 16 yady evam īpsitaṃ rājan bhuṅkṣvāsya sahitaḥ phalam tulyakālaṃ sahānena paścāt prāpsyasi sadgatim 17 lomaśa uvāca 17 sa cakāra tathā sarvaṃ rājā rājīvalocanaḥ punaś ca lebhe lokān svān karmaṇā nirjitāñ śubhān saha tenaiva vipreṇa guruṇā sa gurupriyaḥ 18 eṣa tasyāśramaḥ puṇyo ya eṣo 'gre virājate kṣānta uṣyātra ṣaḍrātraṃ prāpnoti sugatiṃ naraḥ 19 etasminn api rājendra vatsyāmo vigatajvarāḥ ṣaḍrātraṃ niyatātmānaḥ sajjībhava kurūdvaha
	< zpět	Kniha 3  -  Āraṇyakaparvan	kapitola 129.
	1 lomaśa uvāca 1 asmin kila svayaṃ rājann iṣṭavān vai prajāpatiḥ satram iṣṭīkṛtaṃ nāma purā varṣasahasrikam 2 ambarīṣaś ca nābhāga iṣṭavān yamunām anu yajñaiś ca tapasā caiva parāṃ siddhim avāpa saḥ 3 deśo nāhuṣayajñānām ayaṃ puṇyatamo nṛpa yatreṣṭvā daśa padmāni sadasyebhyo nisṛṣṭavān 4 sārvabhaumasya kaunteya yayāter amitaujasaḥ spardhamānasya śakreṇa paśyedaṃ yajñavāstv iha 5 paśya nānāvidhākārair agnibhir nicitāṃ mahīm majjantīm iva cākrāntāṃ yayāter yajñakarmabhiḥ 6 eṣā śamy ekapatrā sā śarakaṃ caitad uttamam paśya rāmahradān etān paśya nārāyaṇāśramam 7 etad ārcīkaputrasya yogair vicarato mahīm apasarpaṇaṃ mahīpāla raupyāyām amitaujasaḥ 8 atrānuvaṃśaṃ paṭhataḥ śṛṇu me kurunandana ulūkhalair ābharaṇaiḥ piśācī yad abhāṣata 9 yugaṃdhare dadhi prāśya uṣitvā cācyutasthale tadvad bhūtilaye snātvā saputrā vastum icchasi 10 ekarātram uṣitveha dvitīyaṃ yadi vatsyasi etad vai te divā vṛttaṃ rātrau vṛttam ato 'nyathā 11 atrādyāho nivatsyāmaḥ kṣapāṃ bharatasattama dvāram etad dhi kaunteya kurukṣetrasya bhārata 12 atraiva nāhuṣo rājā rājan kratubhir iṣṭavān yayātir bahuratnāḍhyair yatrendro mudam abhyagāt 13 etat plakṣāvataraṇaṃ yamunātīrtham ucyate etad vai nākapṛṣṭhasya dvāram āhur manīṣiṇaḥ 14 atra sārasvatair yajñair ījānāḥ paramarṣayaḥ yūpolūkhalinas tāta gacchanty avabhṛthāplavam 15 atraiva bharato rājā medhyam aśvam avāsṛjat asakṛt kṛṣṇasāraṅgaṃ dharmeṇāvāpya medinīm 16 atraiva puruṣavyāghra maruttaḥ satram uttamam āste devarṣimukhyena saṃvartenābhipālitaḥ 17 atropaspṛśya rājendra sarvāṃl lokān prapaśyati pūyate duṣkṛtāc caiva samupaspṛśya bhārata 18 vaiśaṃpāyana uvāca 18 tatra sabhrātṛkaḥ snātvā stūyamāno maharṣibhiḥ lomaśaṃ pāṇḍavaśreṣṭha idaṃ vacanam abravīt 19 sarvāṃl lokān prapaśyāmi tapasā satyavikrama ihasthaḥ pāṇḍavaśreṣṭhaṃ paśyāmi śvetavāhanam 20 lomaśa uvāca 20 evam etan mahābāho paśyanti paramarṣayaḥ sarasvatīm imāṃ puṇyāṃ paśyaikaśaraṇāvṛtām 21 yatra snātvā naraśreṣṭha dhūtapāpmā bhaviṣyati iha sārasvatair yajñair iṣṭavantaḥ surarṣayaḥ ṛṣayaś caiva kaunteya tathā rājarṣayo 'pi ca 22 vedī prajāpater eṣā samantāt pañcayojanā kuror vai yajñaśīlasya kṣetram etan mahātmanaḥ
	< zpět	Kniha 3  -  Āraṇyakaparvan	kapitola 130.
	1 lomaśa uvāca 1 iha martyās tapas taptvā svargaṃ gacchanti bhārata martukāmā narā rājann ihāyānti sahasraśaḥ 2 evam āśīḥ prayuktā hi dakṣeṇa yajatā purā iha ye vai mariṣyanti te vai svargajito narāḥ 3 eṣā sarasvatī puṇyā divyā coghavatī nadī etad vinaśanaṃ nāma sarasvatyā viśāṃ pate 4 dvāraṃ niṣādarāṣṭrasya yeṣāṃ dveṣāt sarasvatī praviṣṭā pṛthivīṃ vīra mā niṣādā hi māṃ viduḥ 5 eṣa vai camasodbhedo yatra dṛśyā sarasvatī yatrainām abhyavartanta divyāḥ puṇyāḥ samudragāḥ 6 etat sindhor mahat tīrthaṃ yatrāgastyam ariṃdama lopāmudrā samāgamya bhartāram avṛṇīta vai 7 etat prabhāsate tīrthaṃ prabhāsaṃ bhāskaradyute indrasya dayitaṃ puṇyaṃ pavitraṃ pāpanāśanam 8 etad viṣṇupadaṃ nāma dṛśyate tīrtham uttamam eṣā ramyā vipāśā ca nadī paramapāvanī 9 atraiva putraśokena vasiṣṭho bhagavān ṛṣiḥ baddhvātmānaṃ nipatito vipāśaḥ punar utthitaḥ 10 kāśmīramaṇḍalaṃ caitat sarvapuṇyam ariṃdama maharṣibhiś cādhyuṣitaṃ paśyedaṃ bhrātṛbhiḥ saha 11 atrottarāṇāṃ sarveṣām ṛṣīṇāṃ nāhuṣasya ca agneś cātraiva saṃvādaḥ kāśyapasya ca bhārata 12 etad dvāraṃ mahārāja mānasasya prakāśate varṣam asya girer madhye rāmeṇa śrīmatā kṛtam 13 eṣa vātikaṣaṇḍo vai prakhyātaḥ satyavikramaḥ nābhyavartata yad dvāraṃ videhān uttaraṃ ca yaḥ 14 eṣa ujjānako nāma yavakrīr yatra śāntavān arundhatīsahāyaś ca vasiṣṭho bhagavān ṛṣiḥ 15 hradaś ca kuśavān eṣa yatra padmaṃ kuśeśayam āśramaś caiva rukmiṇyā yatrāśāmyad akopanā 16 samādhīnāṃ samāsas tu pāṇḍaveya śrutas tvayā taṃ drakṣyasi mahārāja bhṛgutuṅgaṃ mahāgirim 17 jalāṃ copajalāṃ caiva yamunām abhito nadīm uśīnaro vai yatreṣṭvā vāsavād atyaricyata 18 tāṃ devasamitiṃ tasya vāsavaś ca viśāṃ pate abhyagacchata rājānaṃ jñātum agniś ca bhārata 19 jijñāsamānau varadau mahātmānam uśīnaram indraḥ śyenaḥ kapoto 'gnir bhūtvā yajñe 'bhijagmatuḥ 20 ūruṃ rājñaḥ samāsādya kapotaḥ śyenajād bhayāt śaraṇārthī tadā rājan nililye bhayapīḍitaḥ