1 |
vaiœaṃpāyana uvāca |
1 |
evam uktāḥ prayātās te pāṇḍavā janamejaya
rājñā dakṣiṇapāñcālān drupadenābhirakṣitān |
2 |
tatas te taṃ mahātmānaṃ œuddhātmānam akalmaṣam
dadṛœuḥ pāṇḍavā rājan pathi dvaipāyanaṃ tadā |
3 |
tasmai yathāvat satkāraṃ kṛtvā tena ca sāntvitāḥ
kathānte cābhyanujñātāḥ prayayur drupadakṣayam |
4 |
paœyanto ramaṇīyāni vanāni ca sarāṃsi ca
tatra tatra vasantaœ ca œanair jagmur mahārathāḥ |
5 |
svādhyāyavantaḥ œucayo madhurāḥ priyavādinaḥ
ānupūrvyeṇa saṃprāptāḥ pāñcālān kurunandanāḥ |
6 |
te tu dṛṣṭvā puraṃ tac ca skandhāvāraṃ ca pāṇḍavāḥ
kumbhakārasya œālāyāṃ niveœaṃ cakrire tadā |
7 |
tatra bhaikṣaṃ samājahrur brāhmīṃ vṛttiṃ samāœritāḥ
tāṃœ ca prāptāṃs tadā vīrāñ jajñire na narāḥ kva cit |
8 |
yajñasenasya kāmas tu pāṇḍavāya kirīṭine
kṛṣṇāṃ dadyām iti sadā na caitad vivṛṇoti saḥ |
9 |
so 'nveṣamāṇaḥ kaunteyān pāñcālyo janamejaya
dṛḍhaṃ dhanur anāyamyaṃ kārayām āsa bhārata |
10 |
yantraṃ vaihāyasaṃ cāpi kārayām āsa kṛtrimam
tena yantreṇa sahitaṃ rājā lakṣyaṃ ca kāñcanam |
11 |
drupada uvāca |
11 |
idaṃ sajyaṃ dhanuḥ kṛtvā sajyenānena sāyakaiḥ
atītya lakṣyaṃ yo veddhā sa labdhā matsutām iti |
12 |
vaiœaṃpāyana uvāca |
12 |
iti sa drupado rājā sarvataḥ samaghoṣayat
tac chrutvā pārthivāḥ sarve samīyus tatra bhārata |
13 |
ṛṣayaœ ca mahātmānaḥ svayaṃvaradidṛkṣayā
duryodhanapurogāœ ca sakarṇāḥ kuravo nṛpa |
14 |
brāhmaṇāœ ca mahābhāgā deœebhyaḥ samupāgaman
te 'bhyarcitā rājagaṇā drupadena mahātmanā |
15 |
tataḥ paurajanāḥ sarve sāgaroddhūtaniḥsvanāḥ
œiœumārapuraṃ prāpya nyaviœaṃs te ca pārthivāḥ |
16 |
prāguttareṇa nagarād bhūmibhāge same œubhe
samājavāṭaḥ œuœubhe bhavanaiḥ sarvato vṛtaḥ |
17 |
prākāraparikhopeto dvāratoraṇamaṇḍitaḥ
vitānena vicitreṇa sarvataḥ samavastṛtaḥ |
18 |
tūryaughaœatasaṃkīrṇaḥ parārdhyāgurudhūpitaḥ
candanodakasiktaœ ca mālyadāmaiœ ca œobhitaḥ |
19 |
kailāsaœikharaprakhyair nabhastalavilekhibhiḥ
sarvataḥ saṃvṛtair naddhaḥ prāsādaiḥ sukṛtocchritaiḥ |
20 |
suvarṇajālasaṃvītair maṇikuṭṭimabhūṣitaiḥ
sukhārohaṇasopānair mahāsanaparicchadaiḥ |
21 |
agrāmyasamavacchannair agurūttamavāsitaiḥ
haṃsācchavarṇair bahubhir āyojanasugandhibhiḥ |
22 |
asaṃbādhaœatadvāraiḥ œayanāsanaœobhitaiḥ
bahudhātupinaddhāṅgair himavacchikharair iva |
23 |
tatra nānāprakāreṣu vimāneṣu svalaṃkṛtāḥ
spardhamānās tadānyonyaṃ niṣeduḥ sarvapārthivāḥ |
24 |
tatropaviṣṭān dadṛœur mahāsattvaparākramān
rājasiṃhān mahābhāgān kṛṣṇāguruvibhūṣitān |
25 |
mahāprasādān brahmaṇyān svarāṣṭraparirakṣiṇaḥ
priyān sarvasya lokasya sukṛtaiḥ karmabhiḥ œubhaiḥ |
26 |
mañceṣu ca parārdhyeṣu paurajānapadā janāḥ
kṛṣṇādarœanatuṣṭyarthaṃ sarvataḥ samupāviœan |
27 |
brāhmaṇais te ca sahitāḥ pāṇḍavāḥ samupāviœan
ṛddhiṃ pāñcālarājasya paœyantas tām anuttamām |
28 |
tataḥ samājo vavṛdhe sa rājan divasān bahūn
ratnapradānabahulaḥ œobhito naṭanartakaiḥ |
29 |
vartamāne samāje tu ramaṇīye 'hni ṣoḍaœe
āplutāṅgī suvasanā sarvābharaṇabhūṣitā |
30 |
vīrakāṃsyam upādāya kāñcanaṃ samalaṃkṛtam
avatīrṇā tato raṅgaṃ draupadī bharatarṣabha |
31 |
purohitaḥ somakānāṃ mantravid brāhmaṇaḥ œuciḥ
paristīrya juhāvāgnim ājyena vidhinā tadā |
32 |
sa tarpayitvā jvalanaṃ brāhmaṇān svasti vācya ca
vārayām āsa sarvāṇi vāditrāṇi samantataḥ |
33 |
niḥœabde tu kṛte tasmin dhṛṣṭadyumno viœāṃ pate
raṅgamadhyagatas tatra meghagambhīrayā girā
vākyam uccair jagādedaṃ œlakṣṇam arthavad uttamam |
34 |
idaṃ dhanur lakṣyam ime ca bāṇāḥ; œṛṇvantu me pārthivāḥ sarva eva
yantracchidreṇābhyatikramya lakṣyaṃ; samarpayadhvaṃ khagamair daœārdhaiḥ
|
35 |
etat kartā karma suduṣkaraṃ yaḥ; kulena rūpeṇa balena yuktaḥ
tasyādya bhāryā bhaginī mameyaṃ; kṛṣṇā bhavitrī na mṛṣā bravīmi
|
36 |
tān evam uktvā drupadasya putraḥ; paœcād idaṃ draupadīm abhyuvāca
nāmnā ca gotreṇa ca karmaṇā ca; saṃkīrtayaṃs tān nṛpatīn sametān
|